تغذیه و سلامت عمومی ( Public Health Nutrition ) کاربرد تغذیه و اصول بهداشت عمومی برای پیشرفت یا حفظ سلامت مطلوب جمعیت ها و گروههای هدف از طریق بهسازی برنامه ها، سیستم ها، سیاست گذاریها و محیط می باشد. رشته تخصصي است كه به دانش و مهارت هاي ويژه اي نياز دارد وهدف آن تامين سلامت تغذيه افرادو پيشگيري از بيماري هاست.ارائه خدمات ممکن است درسطح محيطي (مراكزبهداشتي–درماني و بيمارستانها) ويا درسطح كلان و سياستگذاري و طراحي مداخلات مناسب براي ارتقاي وضعيت تغذيه جامعه باتوجه به شرايط وعوامل اقتصادي،اجتماعي،فرهنگي ومحيطي باشد مخاطب و گيرندگان چنين خدمات تغذيه اي در سه سطح به شرح زير است [1 ]
1. سطح فردي:آموزش هاوفعاليت هاي كه به افراد كمك مي كند دانش ، مهارت و قابليت هاي لازم را براي تامين سلامت كسب كنند. مانند آموزش به مادر شيرده
2. سطح گروهي: اقدامات و برنامه هايي كه در سطح ملي، محلي و سازمان هايي مانند مدارس و محيط هاي كار شرايط سلامت گروه هاي مختلف را تامين مي كند.
3. سطح نظام: شامل تغيير در سياست ها و قوانين به منظور ايجاد محيط حمايت كننده سلامت است. مانند برقراري امنيت غذاو تغذيه در جامعه، ايمني غذا و برچسب گذاري در محصولات غذايي
سلامت عمومی هم هدف و هم یک سیستم است که بر پیشگیری های اولیه و ثانویه بیماری های مرتبط با تغذیه درجامعه تاکید دارد وانواع مداخلات فردی، جامعه و سیستم را در بر دارد.
ـ بر پایه علوم پایه و کاربردی بنا شده است.
ـ در چارچوب سلامت عمومی عمل می کند.
از مهارت و دانش اپیدمیولوژی استفاده می كند.
کارشناسان تغذیه جامعه/ تغذیه و سلامت عمومی Community Nutritionist /Public Health Nutritionist
متخصصاني هستند که تحت آموزش های نظری و عملي پیشرفته در حوزه بهداشت عمومی و درمان تغذیه ای قرار گرفته اند و مي توانند رژیم شناس یا متخصص تغذیه باشند.
آنان بايد مهارت و قابليت هاي کليدي و استاندارد را به منظور شناسايي مناطق / افراد در معرض خطر و انتخاب روش ها و ابزارهايي براي طراحي مداخلات هدفمند در جهت کمک به(فرد،گروه و نظام) داشته باشند
. همچنين با مهارتهاي حرفهاي، ارتباطي مناسب در زمينه هاي پيشگيري از بيماري ها، ارتقاي وضعيت تغذيهاي فرد و جامعه با ديدگاه کل نگر Holistic و جامعه نگر Community Oriented فعاليت مي كنند.
با اجراي تحقيقات اپيدميولوژي، مراقبت هاي پيشگيري سطح اول و دوم و ارائه خدمات و طراحي استراتژي هاي تغذيه اي انجام وظيفه مي كنند.ضمن اينکه از مهارت تحليل داده ها برخوردارند،در حوزه هاي توسعه جامعه، برنامه ريزي،مديريت و ارزشيابي برنامه ها،تنظيم بودجه و توسعه سياستها تبحر دارند وبرنامه ريزان سطح مياني،پژوهشگران،مدرسان، مجريان و روساي برنامه هاي پژوهشي و آموزشي هستند،بايد مهارت هاي زير را نيز دارا باشند [2،4].
· مراقبت و پايش وضعيت سلامت و عوامل خطر مرتبط با تغذيه
· ارزيابي مبتني بر جامعه يا جمعيت، برنامه ريزي و ارزشيابي ارتقاء سلامت
· ايفاي نقش رهبري در مداخلات مبتني بر جامعه با همکاري ساير مجريان و ذي نفعان برنامه
نهايتا" اينكه کارشناس تغذيه يکي از اعضاي تيم سلامت است که با رويکرد تشخيص و شناسايي شناسایی نیازهای مرتبط با تغذیه گروههای مختلف جامعه مشکلات جامعه همراه با ساير اعضاي تيم فعاليت مي کندو طراح،مجري و ناظر بسياري از مداخلات و برنامه‌هاي بهداشتي_ تغذيه اي است[5].
به عنوان برنامه ريز،تصميم گيرنده و مدیر و مجري برنامه هايي شامل: سرپرستی پرسنل، شناسایی و یافتن منابع ( برای مثال قراردادها و درخواست بورس و کمک هزینه از آژرانسهاي دولتي و خصوصي) برای حمایت از برنامه ها و خدمات تغذيه اي در بخش دولتي يا خصوصي به ايفاي نقش مي پردازد و در ارزيابي براي برنامه ريزي اقدامات مرتبط با تغذيه، طراحي مداخلات و شرکت در سیاست گذاری ها و ارزشیابی اثرات و پیامدهاي برنامه هاي در حال اجرا نقش رهبري را ايفا مي کند و از طرفي مسئول ايجاد هماهنگي خدمات تغذيه جامعه با قوانين و مقررات مي باشد.
همچنين تامین خدمات تغذيه درمانی و بازتوانی تغذیه، در صورتی که این نیازها توسط بخشهای دیگر سیستم مراقبت بهداشتی به اندازه کافی تامین نشده باشد.
کمک/مشاوره تکنیکی به سياست گذاران، مجریان و بقیه پرسنل آژانسهای مرتبط با سلامت.اطمینان از دسترسی آحاد مختلف جامعه به غذاهای سالم و قابل تهیه و مراقبت هاي مرتبط با تغذیه نيز به عهده دارند.[3،6].
منابع:
1-Nnakwe NE. Community Nutrition. Medical.2009: p. 401.
2-Spark Arlene Nutrition in Public Health: Principles, Policies, and Practice Hardcover . 2007
3-UK Nutrition Society. Specialist Competencies in Nutrition Science: Public Health Nutrition. (2007)
4 -Hughes R. Definition for public health nutrition:a developing consensus. Public Health Nutrition . Public Health Nutrition،2003: 6(6), 615–620.
5 - وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، مركز توسعه شبكه و ارتقاء سلامت.اصول وضوابط كلي ساختارطرحهاي گسترش شبكه هاي بهداشتي درماني كشور،1389
6-Hughes R.Competencies for effective public health nutrition practice: a developing consensus. Public Health Nutrition ،2003 :7, 683-691